Тамак сиңирүүгө жана уйку безине байланыштуу көйгөйлөр
Чынында, тамак биздин организм үчүн отун болуп саналат: ал энергия жана маанилүү азыктык заттар менен камсыздайт. Бирок бул тамактануунун бирден бир себеби болбошу керек – тамактан ыракат алуу дагы керек! Үй-бүлө, достор же кесиптештер менен биргиликте тамактануу баалоого жана эстөөгө татыктуу көз ирмем болушу керек. Бул үчүн тамакты туура сиңирүү зарыл, ал үчүн жетиштүү санда тамак сиңирүү ферменттери талап кылынат.


Уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинен кимдер жабыркашы мүмкүн?
Уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги бардык курактагы адамдарда пайда болушу мүмкүн, бирок жашыңыз өткөн сайын, сиздин тамак сиңирүүңүздүн уйку бези менен байланыштуу болгон көйгөйлөрүнүн тобокелчилиги жогорулайт.








Уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинин симптомдору
Симптомдору жеңил жана орточодон оорго чейин болот жана төмөндөгүлөрдү камтыйт:
Жеңил симптомдор: Начар сиңүүчү, майлуу, ачуу же бөтөнчө тамакты жегенден кийин ашказандагы ыңгайсыздык же оордук сезими.*
Орточо симптомдор: ич оору, көңүл айлануу, кусуу, зарна, ич көбүү же ич өтүү сыяктуу диспепсиялык симптомдор.*
Оор симптомдор: өнөкөт ич оору, ич өтүү жана стеаторея (заңдагы май), салмак жоготуу, остеопороз ж.б.*
*Дарыгер гана уйку безинин экзокриндик жетишсиздигин аныктай алат.
Уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги жана анын себептери
Сиздин тамак сиңирүүгө байланыштуу көйгөйүңүз уйку безинин функциялары менен байланыштуу болушу мүмкүн экенин ойлонуп көрдүңүз беле? Уйку бези жетиштүү өлчөмдө тамак сиңирүүчү ферменттерди өндүрбөгөн оору уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги деп аталат.
Уйку бези тиешелүү түрдө иштей албай турган айрым кырдаалдар, ошондой эле медициналык абалдар:


Курак
Жаштын өтүшү менен тамак сиңирүү ферменттерин иштеп чыгуунун төмөндөшү нормалдуу көрүнүш. Жашыңыз өткөн сайын уйку безинин функциясына байланыштуу тамак сиңирүү көйгөйлөрүнүн өнүгүү ыктымалдуулугу ошончолук жогору болот.


Алкоголь ичүү жана тамеки тартуу
Үзгүлтүксүз алкоголь ичкен жана тамеки тарткан адамдар өнөкөт панкреатит менен байланыштуу уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинен көп жабыркашат.


Диабет
Диабет менен ооруган адамдар дагы уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинен жабыркашы мүмкүн, анткени ден соолуктун бул эки көйгөйү тең уйку бези менен байланыштуу.


Операциядан же жаракат алуудан кийин
Эгерде уйку безинин бир болүгү хирургиялык жол менен алынып салынса (шишик, жаракаттан кийин ж.б.), анын функциясы да жабыркайт.


Генетикалык оорулар
Мисалы, балдарда уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинин кеңири жайылган себеби муковисцидоз болуп саналат.




Уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги менен кантип жашоо керек?
Уйку безинин экзокриндик жетишсиздигин дарылоо PERT дары каражаттарын (панкератин ферменттерин алмаштыруучу терапия), пайдаланууну, нормалдуу, чектебеген жагыштуу тамактанууну жана айрым жашоо образын өзгөртүүнү камтыйт. Бул аспекттерди айкалыштыруу гана сизге симптомдорун жеңилдетүүгө, кайрадан тамактан ыракат алууга жана толук кандуу жашоого жардам берет.
Эмне жеп жатканыңызды жана ушундан кийин өзүңүздү кандай сезгениңизди көзөмөлдөңүз. Ошондо сиз сиздин симптомдоруңузду начарлаткан азыктардан алыс боло аласыз.
Уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги бар бейтаптарга майдын азыраак өлчөмү менен катуу диета сунушталбайт. Мунун ордуна сиз клетчаткана бай азыктардан алыс болушуңуз керек. Клетчатка оор сиңирилет, мындан тышкары, ал уйку безинин липазасын (майларды ажыратуучу тамак сиңирүү ферменти) инактивдештирет.
Жогореу энергетикалык тамакты тез-тезден жана аз порциялар менен жеңиз.
Сиздин рацион тамактанууга болгон муктаждыгыңызды канааттандыра турганына ишенимдүү болуу жана чала тоюу, витаминдердин жетишсиздиги же остеопороз сыяктуу уйку безинин экзокриндик жетишсиздигинин оордошууларынан алыс болуу үчүн, диатеологдон консультация алыңыз.
Ар бир тамактануу менен PERT ичиңиз. Панкреатинди (тамак сиңирүү ферменттеринин айкалышы) колдонуп баштагандан мурун, ичмек-баракчадагы маалыматты жакшылап окуп чыгыңыз.
Тамеки тартууну таштаңыз. Алкоголь ичпеңиз.
Муковисцидоз (МВ) – бул негизинен өпкөнү, ошондой эле уйку безин, боорду, бөйрөктөрдү жана ичегини жабыркаткан генетикалык оору.
PERT – бул уйку безинин экзокриндик жетишсиздиги учурунда уйку безинин тамак сиңирүү ферменттерин алмаштыруу үчүн колдонулган дары түрү.